Alles over SOA’s
Alle weetjes, klachten en gevolgen van de meest voorkomende soa’s op een rijtje.
Een SOA, oftewel seksueel overdraagbare aandoening, is een aandoening die gemakkelijk opgelopen wordt wanneer je onbeschermde vormen van seks hebt. In Nederland zijn er een aantal veel voorkomende soa’s. Een soa is over het algemeen goed te behandelen, wanneer je er op tijd bij hebt.
Overdraagbaarheid soa’s
De meeste soa’s worden overgedragen door:
– Vaginale geslachtsgemeenschap zonder condoom
– Anale geslachtsgemeenschap zonder condoom
– Orale seks zonder condoom of beflapje
– Gezamenlijk gebruik van seksattributen (bijv. dildo) zonder tussendoor schoonmaken
De meeste soa’s worden dus overgedragen door uitwisseling van lichaamssappen, maar sommige kunnen ook worden overgedragen door middel van bloed. HIV, Hepatitis B en syfilis zijn voorbeelden hiervan. Dit kan bijvoorbeeld door het onhygiënisch aanbrengen van een tatoeage of zetten van een piercing. Ook door drugsgebruik, bij het gebruiken van andermans attributen als naalden en spuiten, kun je een soa oplopen.
Naast de indirecte overdraagbaarheid is het ook mogelijk een soa over te dragen wanneer je zwanger bent. HIV, Hepatitis B, syfilis, chlamydia, herpes genitalis en gonorroe kunnen tijdens de geboorte worden overgedragen op de baby, wat gezondheidsproblemen bij het pasgeboren kind kan veroorzaken.
Fabels over soa’s
Er gaan een aantal fabels over soa’s de rondte. Hieronder zijn een aantal feiten over de overdraagbaarheid van een soa:
– Je kunt geen soa krijgen door uit het kopje of flesje van iemand anders te drinken
– Je kunt geen soa krijgen door iemand anders die hoest
– Je kunt geen soa krijgen door een insectenbeet
– Je kunt geen soa krijgen door een vieze wc-bril
De meest voorkomende soa’s in Nederland
In Nederland zijn voor de volgende soa’s de meeste diagnoses gesteld:
1. Chlamydia
2. Gonorroe
3. Genitale wratten
Dit zijn soa’s die gemakkelijk worden opgelopen en dus vaak voorkomen. De soa’s zijn in Nederland vrij goed behandelbaar, maar hoe langer je ermee wacht, hoe meer risico voor je gezondheid er ontstaat.
Welke klachten en gevolgen horen bij..
Chlamydia
Klachten
Vrouw
– Pijn of branderig gevoel bij het plassen
– Pijn en/of bloedverlies tijdens en na het vrijen
– Bloedverlies tussen twee menstruatie
– Meer of veranderde vaginale afscheiding
– Heftige pijn in de onderbuik met of zonder koorts
– Ontstekingen in het bekkengebied met koorts
– Irritatie of jeuk bij de anus, (bloederige) afscheiding bij de ontlasting en diaree
Man
– Pijn of een branderig gevoel bij het plassen
– Afscheiding uit de plasbuis, vooral ‘s morgens
– Pijn in de balzak
– Irritatie of jeuk bij de anus, (bloederige) afscheiding bij de ontlasting en diaree
Gevolgen
Geeft vaak weinig klachten. Bij mannen kan een ontsteking in de bijbal of prostaat ontstaan en tijdelijk verminderde vruchtbaarheid.
Bij vrouwen heeft chlamydia als gevolg ontstekingen in de eileiders en het bekkengebied, chronische buikpijn en verminderde vruchtbaarheid. Bij zwangere vrouwen kan het zorgen voor vroeggeboorte van de baby en laag geboortegewicht, overdraging op de baby waardoor deze oog- en longontsteking kan krijgen.
Chlamydia is goed te behandelen met pillen. Ga hiervoor naar je eigen huisarts. De pillen geven een eenmalige oplossing tegen de chlamydia-infectie.
Genitale wratten
Klachten
– Wratten rondom de vagina of penis
– Niet-zichtbare wratten in de vagina of op de baarmoedermond (inwendig)
– Wratten rondom de anus (dit is ook mogelijk zonder anale seks)
– Jeuk, pijn of een branderig gevoel
Ontstaan enkele weken tot maanden na onbeschermde seks. Wordt veroorzaakt door het HPV-virus. Wratten beginnen klein en breiden zich verder uit. Condooms beschermen niet 100% tegen genitale wratten, want het virus kan ook worden uitgescheiden door de huid rondom de geslachtsdelen. De wratten verdwijnen meestal vanzelf. Dit kan wel jaren duren. Behandeling alleen nodig bij veel last.
Gonorroe
Vrouwen hebben vaak weinig klachten, mannen juist duidelijke klachten.
– Meer vagina afscheiding die kan stinken of pusachtig lijkt
– Bloedverlies tussen menstruaties door
– ‘Druiper’ (veel pusachtige afscheiding uit de plasbuis die geel of groen van kleur is)
– Pijn of irritatie bij plassen
– Irritatie of jeuk rond de anus
– Slijmerige of pusachtige afscheiding bij ontlasting
– Keelontsteking of opgezette klieren in de hals
– Andere ontstekingen in het lichaam
Gevolgen
– Vrouwen kunnen eileiderontsteking krijgen
– Mannen kunnen bijbalontsteking krijgen
– Tijdens zwangerschap geeft gonorroe risico op vroeggeboorte van baby
– Zwangere vrouwen kunnen infectie overdragen op hun baby. Baby kan oogontsteking oplopen
Gonorroe wordt veroorzaakt door gonokokken (bacteriën). Deze nestelen zich in de slijmvliezen van vagina, penis, anus, keel en ogen. Infectie kan in de bloedbaan terecht komen en zo de infectie verspreiden door het lichaam. Meest overgedragen door seks of pijpen. Deze soa is heel besmettelijk, ook als iemand geen klachten heeft.
Soa is goed te behandelen met injectie met antibioticum.
Syfilis
Klachten
– Zweertjes in of op geslachtsdelen, anus of mond
– Vlekjes op de huid over gehele lichaam, vooral handpalmen en voetzolen
– Opgezette lymfeklieren
– Griep, hoofdpijn, keelpijn, vermoeidheid
– Haaruitval, kale plekken op hoofdhuid
– Oogklachten, oogbolontsteking, gezichtsverlies
– Na jaren: beschadigingen aan het hart, hersenen, ruggenmerg en botten
Syfilis geeft de zweertjes na ongeveer twee tot twaalf weken. Hierna breidt de bacterie zich uit, maar vlekjes en zweertjes verdwijnen na twee tot drie weken weer. De ziekte is nog niet weg, maar verspreidt zich weken tot maanden in het bloed.
Candida
Fabel: Deze soa komt alleen voor bij vrouwen.
Uitleg: Deze soa komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, maar kan ook bij mannen vervelende gevolgen hebben
Klachten
Vrouw
– Jeuk (kan heftig zijn)
– Branderig gevoel
– Opgezwollen, rood slijmvlies van de schaamlippen
– Dikke, witte kwarkachtige afscheiding uit de vagina
– Witte aanslag of puntjes op het slijmvlies van de vagina
– Pijn bij plassen of vrijen
Man
– Roodheid
– Irritatie
– Schilferige huid (losse velletjes)
– Kleine rode bobbeltjes/vlekjes
– Witte aanslag
– Pijn bij plassen
Bij HIV of suikerziekte kan candida ernstige klachten geven. Drie op de vier vrouwen heeft wel eens candida. Komt vaak voor rond de menstruatie en kan toenemen bij verminderde weerstand of medicijngebruik. Behandeling is vrij eenvoudig en wordt alleen gedaan bij klachten. Behandeling met crème of tabletten.
Last van klachten?
Testen
De bovengenoemde soa’s zijn de meest voorkomende soa’s in Nederland. Er zijn er natuurlijk nog meer die minder vaak voorkomen, maar ook lastige klachten geven. Wanneer je last hebt van klachten, raadpleeg dan altijd een dokter en overleg of het verstandig is een soa-test uit te laten voeren. Wanneer je meerdere bedpartners in een jaar hebt is het ook verstandig elk jaar een soa-test uit te voeren voor de zekerheid. De soa is niet alleen voor jou, maar ook voor je partner. Wel zijn er verschillende soa-testen beschikbaar die je thuis kunt uitvoeren. Klik op deze blauwe tekst als je op zoek bent naar een soa-test die je thuis kunt uitvoeren.